Atatürk’ün 19 Mayıs’tan 29 Ekim’e kadar yaptığı çalışmalar


19 Mayıs 1919’dan 29 Ekim 1923’e kadar Atatürk’ün yaptığı çalışmalar ve bazı önemli olaylar.
Atatürk’ün 19 Mayıs’tan 29 Ekim’e kadar yaptığı çalışmaların kronolojik sıralaması
19 Mayıs 1919
Atatürk’ün, sabah saatlerinde Samsun’a çıkışı.
22 Mayıs 1919
Atatürk’ün Samsun’dan Sadaret’e raporu: “…Millet birlik olup egemenlik esasını, Türklük duygusunu hedef kabul etmiştir.”
21 Haziran 1919
Atatürk’ün İstanbul’da bulunan bazı tanınmış kimselere Amasya’dan mektup göndererek Milli Mücadele’ye davet etmesi: “Artık İstanbul Anadolu’ya hâkim değil, tâbi olmak zorunluğundadır.”, “Size düşen özveri pek büyüktür.”, “Milli amaç elde edilinceye kadar âcizleri Anadolu’dan ve milletin sinesinden ayrılmayacağım ve bu noktada sonuna kadar bir millet bireyi gibi çalışacağımı millete karşı mukaddesatım namına söz verdim ve hiçbir kuvvet bu milli karara engel olamayacaktır.”
22 Haziran 1919
Atatürk’ün, Amasya’dan Anadolu’da mülkî ve askeri makamlara genelgesi: “Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir. Milletin bağımsızlığını yine milletin çabası ve kararı kurtaracaktır.”
3 Temmuz 1919
Atatürk’ün Erzurum’a gelişi, halk ve asker tarafından sevgi gösterileriyle karşılanışı.
8-9 Temmuz 1919
Atatürk’ün, resmi göreviyle beraber askerlik mesleğinden istifası.
9 Temmuz 1919
Atatürk’ün, resmi göreviyle beraber askerlik mesleğinden istifasını orduya, vilayetlere ve millete duyurması: “…Bundan sonra kutsal milli amacımız için her türlü özveriyle çalışmak üzere milletin içinde bir savaşan birey olarak bulunmakta olduğumu arz ve ilan ederim.”
14 Temmuz 1919
Atatürk’ün askerlikten istifası ve Erzurum Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin başına geçişinin Erzurum’da yayımlanan Albayrak gazetesinde halka ilânı: “…Mustafa Kemal Paşa Hazretleri’nin istifa dilekçesi bir kararlılık ve iman belgesidir. Millette henüz eski kanın sönmemiş olduğunu gösterir çok büyük kanıttır. Anafartalar’da, milli şerefi, tarihin bugünkü kuşaktan beklemekte olduğu kutsal görevi yükselten ve yücelten bu saygı değer komutanı bugün de Milli Mücadele’nin başında görmek mutlu bir görüntüdür.”
23 Temmuz 1919
Erzurum Kongresi’nin açılışı, Atatürk’ün başkan seçilişi ve konuşması.
7 Ağustos 1919
Erzurum Kongresi’nin Heyet-i Temsiliye seçiminden sonra Atatürk’ün kısa bir konuşmasıyla son bulması: “Milletimizin kurtuluş ümidi ile çırpındığı en heyecanlı bir zamanda özverili saygıdeğer kurulumuz her türlü eziyetlere katlanarak burada, Erzurum’da toplandı. Duyarlı ve soylu bir ruh ve pek sağlam bir iman ile vatan ve milletimizin kurtuluşuna ait esaslı kararlar aldı. Özellikle bütün cihana karşı milletimizin varlığını ve birliğini gösterdi. Tarih bu kongremizi şüphesiz ender ve büyük bir eser olarak kaydedecektir.”
9 Ağustos 1919
Atatürk’ün, askerlik mesleğinden çıkarılmasına, sahip olduğu madalya ve nişanların geri alınmasına ve fahrî  yaverlik unvanının kaldırılmasına dair irade-i seniye çıkması.
2 Eylül 1919
Atatürk’ün, Sivas’a gelişi, samimi gösterilerle karşılanması.
4 Eylül 1919
Sivas Kongresi’nin, Atatürk’ün konuşmasıyla açılışı, Atatürk’ün başkan seçilişi.
11 Eylül 1919
Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin resmen kuruluşu.
7 Ekim 1919
Atatürk’ün, Heyet-i Temsiliye adına millete bildirgesi: “En ağır tarihi şartlar altında bile milli onurundan ve herkesin hukukuna saygıdaki geçmişinden gelen özelliklerinden zerre kadar ayrılmamış olan milletimizin bundan sonra da aynı tarz ve harekette devam edeceğine ve bu suretle bu mübarek topraklara sahip olmaktaki uygar yeteneğini bütün cihana onaylatacağına şüphe yoktur.”
20 Ekim 1919
Atatürk’ün, Amasya’da İstanbul Hükümeti’nin Bahriye Nazırı Salih Paşa ile görüşmelere başlaması (Amasya Mülakatı).
7 Kasım 1919
Atatürk’ün, İstanbul’da yeniden toplanması kararlaştırılan Meclis-i Mebusan’a Erzurum’dan milletvekili seçilmesi.
16 Kasım 1919
Atatürk’ün başkanlığında, Heyet-i Temsiliye üyeleriyle bir kısım komutanların Sivas’ta toplanmaları.
27 Aralık 1919
Atatürk’ün Ankara’ya gelişi ve törenle karşılanması. Atatürk’ün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’ne “Ankara’ya geldiğini ve Heyet-i Temsiliye Merkezi’nin Ankara” olduğunu bildiren telgrafı.
12 Ocak 1920
İstanbul’da son “Osmanlı Meclis-i Mebusanı’nın açılması. (İstanbul’un işgali üzerine 18 Mart 1920 günü son toplantısını yaparak çalışmalarına ara verme kararı almış, 11 Nisan 1920’de Padişah iradesi feshedilmiştir.)
28 Ocak 1920
Osmanlı Meclis-i Mebusanı’nın gizli toplantısında Misak-ı Milli’nin kabulü.
17 Şubat 1920
Osmanlı Meclis-i Mebusanı’nda Misak-ı Milli’nin yabancı parlamentolara ve basına bildirilme kararı.
16 Mart 1920
İtilaf Devletleri tarafından İstanbul’un fiilen işgali. Atatürk’ün İstanbul’un işgali nedeniyle millete bildirgesi: “…Bugün, İstanbul’u zorla işgal etmek suretiyle Osmanlı Devleti’nin yediyüz yıllık yaşam ve egemenliğine son verildi. Yani, bugün Türk milleti, uygar yeteneğinin, yaşam ve bağımsızlık hakkının ve bütün geleceğinin savunmasına davet edildi.”
19 Mart 1920
Atatürk’ün, Ankara’da bir meclis toplanması yolunda acele seçim yapılması için vilayetlere, mutasarrıflıklara ve kolordu komutanlarına genelgesi: “Ankara’da olağanüstü yetkiye sahip bir meclis, millet işlerini yönetmek ve denetlemek üzere toplanacaktır.”
23 Nisan 1920
Ankara’da Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılması.
24 Nisan 1920
Atatürk’ün Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na seçilmesi ve teşekkür konuşması: “…Gerek askeri gerekse siyasi yaşamımın bütün ve dönem ve evrelerini dolduran mücadelelerimde daima hareket kuralım, milli iradeye dayanarak milletin ve vatanın muhtaç olduğu amaçlara yürümek olmuştur.”
11 Mayıs 1920
Atatürk’ün İstanbul’da Divan-ı Harp tarafından idama mahkum edilmesi.
24 Mayıs 1920
Atatürk hakkında 11 Mayıs1920 tarihli idam kararının, padişah Vahdettin tarafından onaylanması.
8 Temmuz 1920
Atatürk’ün TBMM’nde konuşması: “… Efendiler; Memleketimizin ellide biri değil bütünü tahrip edilse, bütünü ateşler içinde bırakılsa, biz bu toprakların üstünde bir tepeye çıkacağız ve oradan savunma ile meşgul olacağız!”
2-3 Aralık 1920
Ermenilerle Gümrü Antlaşmasının imzalanması.
5 Aralık 1920
Atatürk’ün Bilecik’te Dahiliye Nazırı Ahmet İzzet Paşa başkanlığındaki İstanbul Heyeti ile görüşmesi (Bilecik Mülakatı).
10 Ocak 1921
Birinci İnönü Zaferi.
11 Ocak 1921
Atatürk’ün Birinci İnönü Zaferi nedeniyle Batı Cephesi Komutanı İsmet (İnönü) Bey’e tebrik telgrafı: “…Bu başarının kutsal topraklarımızı düşman işgalinden bütünüyle kurtaracak olan kesin zafere bir hayırlı başlangıç olmasını Allah’tan diler ve bu kutlamanın bütün Batı Ordusu er ve subaylarına iletilmesini rica ederim.”
1 Nisan 1921
İkinci İnönü Zaferi. Atatürk’ün İkinci İnönü Zaferi nedeniyle Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa’ya telgrafı: “… Siz orada yalnız düşmanı değil, milletin makûs talihini de yendiniz. İşgal altındaki bahtsız topraklarımızla beraber bütün vatan, bugün en uzak köşelerine kadar zaferinizi kutluyor. Düşmanın istila tutkusu, kararlılık ve vatanseverliğinizin yalçın kayalarına başını çarparak paramparça oldu!”
11 Mayıs 1921
Atatürk’ün TBMM’nde “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu”na başkan seçilişi.
10 Temmuz 1921
Yunan Ordusunun, Batı Cephesi’nde genel saldırısı ve Kütahya-Eskişehir Savaşları’nın başlaması.
16 Temmuz 1921
Atatürk’ün, Ankara’da toplanan ve 21 Temmuz 1921’e kadar çalışmalarını sürdüren Maarif Kongresi’ni açış konuşması: “… Çocuklarımız ve gençlerimiz yetiştirilirken onlara özellikle varlığı ile, hakkı ile, birliği ile çelişen bütün yabancı unsurlarla mücadele gereğini ve milli düşünceleri tam bir imanla her mukabil fikre karşı şiddetle ve özveriyle savunma gereği telkin edilmelidir.”
18 Temmuz 1921
Atatürk’ün Kütahya-Eskişehir Savaşları’ndaki ağır kayıplar üzerine Ankara’dan, Karacahisar’daki Batı Cephesi Karargahı’na gelişi. Atatürk’ün Batı Cephesi Karargahı’nda İsmet Paşa’ya direktifi: “Orduyu Eskişehir’in kuzey ve güneyinde topladıktan sonra, düşman ordusu ile araya büyük bir mesafe koymak gerekir ki, ordunun düzenlenmesi ve kuvvetlendirilmesi mümkün olabilsin. Bunun için Sakarya doğusuna kadar çekilmek uygundur.”
5 Ağustos 1921
Atatürk’e  geniş yetkilerle ve 3 ay süre ile Başkomutanlık veren yasanın TBMM’de kabulü. Atatürk’ün, Başkomutan oluşundan sonra TBMM’nde konuşması: “…Efendiler, zavallı milletimizi esir etmek isteyen düşmanları Allah’ın yardımıyla ne olursa olsun mağlup edeceğimize dair olan güven ve itimadım bir dakika olsun sarsılmamıştır. Bu dakikada bu kesin inancımı yüksek kurulunuza karşı, bütün millete karşı ve bütün aleme karşı ilan ederim.”
23 Ağustos 1921
Yunan Ordusu’nun saldırısı ve Sakarya Meydan Savaşı’nın başlaması (22 gün 22 gece devam etmiştir).
26 Ağustos 1921
Başkomutan Atatürk’ün birliklere emri: “Hatt-ı müdafaa yoktur, Sath-ı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı, milletin kanıyla sulanmadıkça terk olunamaz.”
13 Eylül 1921
Sakarya Savaşı’nın sonuçlanması ve düşmanın Sakarya nehrinin doğusunda imhası ile savaşın kazanılması.
19 Eylül 1921
Başkomutan Atatürk’ün “Sakarya Meydan Savaşı” hakkında TBMM’nde konuşması: “Efendiler! Türkiye Büyük Millet Meclisi ordusunun Sakarya’da kazanmış olduğu meydan savaşı, pek büyük bir meydan savaşıdır. Savaş tarihinde eşi belki olmayan bir meydan savaşıdır.” Başkomutan Atatürk’e, TBMM tarafından yasa ile “Mareşal” rütbesi ve “Gazi” unvanı verilişi.
13 Ekim 1921
TBMM hükümeti ile Kafkas Cumhuriyetleri (Azerbaycan, Gürcistan, Ermenistan) arasında Kars Antlaşması’nın imzalanması.
20 Ekim 1921
TBMM Hükümeti ile Fransa Hükümeti arasında Ankara Antlaşması’nın imzalanması.
31 Ekim 1921
Atatürk’ün Başkomutanlık süresinin 5 Kasım 1921’den itibaren 3 ay daha uzatılmasına dair yasanın TBMM’nde kabulü.
4 Şubat 1922
Atatürk’ün Başkomutanlık süresinin 5 Şubat 1922 tarihinden itibaren ikinci defa 3 ay uzatılmasına dair yasanın TBMM’nde  kabulü.
1 Mart 1922
Atatürk’ün, TBMM’nin Birinci Dönem Üçüncü toplantı Yılı’nın açış konuşması: “…Efendiler! Büyük Millet Meclisi Hükümeti, Türkiye ve Türkiye halkının devamlılığını ve bağımsızlığını temine çalışıyor. Çünkü Türkiye’nin asıl sahibi, yasal ve gerçek sahibi olan Türkiye halkının kesin arzu ve iradesi bu yoldadır.”
6 Mayıs 1922
Atatürk’ün Başkomutanlık süresinin 5 Mayıs 1922 tarihinden itibaren üçüncü defa 3 ay uzatılması hakkında yasanın TBMM’nde kabulü.
26 Ağustos 1922
Büyük Taarruz’un, sabah saat 5.30’da Kocatepe’den Türk topçularının ateşiyle başlaması.
30 Ağustos 1922
Yunan ordusunun bütünüyle sarılması ve imha edilmesi sonucu “Dumlupınar (Başkomutan) Meydan Savaşı’nın kazanılması.
1 Eylül 1922
Başkomutan Atatürk’ün, orduya bildirgesi: “…Bütün arkadaşlarımın Anadolu’da daha başka meydan savaşları verileceğini göz önüne alarak ilerlemesini ve herkesin zihinsel güçlerini ve kahramanlık ve vatanseverlik kaynaklarını yarışırcasına göstermeye devam etmesini isterim. Ordular! İlk Hedefiniz Akdeniz’dir, İleri!”
9 Eylül 1922
Başkomutan Atatürk’ün, Türk Ordusu’nun İzmir’e giriş haberi üzerine ordulara mesajı: “İlk verdiğim Akdeniz hedefine varmakta orduların gösterdiği çaba ve özveriyi saygı ve takdirle anarım.”
10 Eylül 1922
Atatürk’ün Büyük Zafer’den sonra halkın coşkun gösterileri arasında İzmir’e gelişi.
4 Ekim 1922
Başkomutan Atatürk’ün, 26 Ağustos saldırısı, 30 Ağustos ve 9 Eylül zaferleri hakkında TBMM’nde konuşması: “…Bu Anadolu Zaferi, tarih sayfaları arasında bir millet tarafından bütünüyle benimsenen bir fikrin ne kadar güçlü ve ne zinde bir kuvvet olduğunun en güzel örneği olarak kalacaktır.”
11 Ekim 1922
Mudanya Ateşkes Antlaşması’nın imzalanması.
1 Kasım 1922
Hilafet ve Saltanatın birbirinden ayrılarak Saltanatın kaldırılmasıhakkında TBMM kararı.
1 Mart 1923
Atatürk’ün TBMM’nin Birinci Dönem Dördüncü Toplantı Yılı’nı açış konuşması.
8 Nisan 1923
Atatürk’ün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Başkanı olarak milletvekili seçimi nedeniyle millete, dokuz ilkeyi içeren bildirgesi.
24 Temmuz 1923
Lozan Antlaşması’nın imzalanması. Atatürk’ün Lozan Antlaşması’nın imzalanması üzerine İsmet Paşa’ya tebrik telgrafı: “Memlekete bir dizi faydalı hizmetlerden oluşan ömrünüzü bu defa da tarihi bir başarıyla taçlandırdınız.”
13 Ağustos 1923
Atatürk’ün ikinci defa TBMM Başkanlığına seçilmesi.
11 Eylül 1923
“Halk Fırkası”nın resmen kuruluşu ve Atatürk’ün Halk Fırkası Genel Başkanlığı’na seçilmesi.
29 Ekim 1923
Cumhuriyetin ilanı ve Atatürk’ün Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı olarak seçilmesi.
Vatanın düşman işgalinden kurtarılması için Samsun’dan başlatılan mücadelenin, cumhuriyetin ilanına kadar süren bölümü, Atatürk’ün 19 Mayıs’tan 29 Ekim’e kadar yaptığı çalışmalar olarak değerlendirilmektedir.

0 yorum:

Yorum Gönder